Kilka porad, jak nie dać się złapać fake newsom
Mam nadzieję, że w przyszłości powstanie taki przedmiot w szkołach jak „sprawdzanie wiarygodnych informacji w Internecie” (no może jakaś krótsza nazwa) i takie artykuły jak ten (kilka porad jak nie dać się złapać fake newsom) nie będą potrzebne.
Zanim jednak to się stanie, z uwagi na obecną sytuację i wojnę, także informacyjną, wspólnie w SP-Media stwierdziliśmy, że przyda się zbiór porad, jak możecie weryfikować czytane i udostępniane przez Was artykuły i posty. Zatem przejdźmy do rzeczy.
Stań się krytykiem, najlepiej tym ostrym, nieufnym
Jeśli mieliście nauczyciela, wykładowcę, szefa, który zawsze coś podważył, skrytykował to teraz możecie się w niego bądź w nią zabawić. Każdą informację, która do Ciebie trafi – podważ. Najlepiej na wszystkie sposoby. Poszukaj w paru źródłach, sprawdź, czy dane się zgadzają, przeszukaj internetowe encyklopedie, poszperaj w danych udostępnianych przez, chociażby GUS. Stań się krytykiem i detektywem w jednym!
Działania na emocjach
Bardzo często rozsyłane fake newsy są ułożone tak, aby zagrały na najwyższych emocjach. Złość, poczucie niebezpieczeństwa, współczucie, to ma nami kierować po ich przeczytaniu. Jeśli będziemy na emocjonalnej fali, jest mała szansa, że przystaniemy i sprawdzimy prawdziwość informacji. Tak nas to dosięga, że chcemy jak najszybciej podzielić się tym ze światem. Neutralność w przyjmowaniu wiadomości może okazać się tu bardzo pomocna.
Przykład.
Jak podaje strona do weryfikowania fake newsów fakehunter.pap.pl „Film dołączony do publikacji zgłoszonej do fact checku nie ma nic wspólnego ani ze szczepieniami, ani pandemią Covid-19. Wspomniany materiał wideo pochodzi z lutego 2020 i przedstawia rodziców opłakujących dzieci, które zginęły w szkole podstawowej w miejscowości Kakamega w zachodniej Kenii. W placówce doszło do wybuchu paniki, w której dzieci tratowały się nawzajem, próbując uciec ze szkoły. W wyniku zdarzenia życie straciło piętnaścioro z nich w wieku od 9-12 lat, a około czterdzieścioro zostało rannych.”
Całość informacji i źródła, które pomogły im w zweryfikowaniu możecie znaleźć tutaj.
Chwytliwe tytuły Cię złapią
O tym jak bardzo chciałabym, żeby tytuły artykułów w sieci były sprawdzane i korygowane przez jakąś organizację chroniącą prawdziwych informacji mogłabym napisać osobny artykuł. Jestem w stanie przywołać co najmniej 10 sytuacji z życia, jak ktoś dyskutujący ze mną przedstawia mi „fakty”, które przeczytał tylko w nagłówku, a zapytany o resztę tekstu, dokładne informacje, dane czy źródła nie był w stanie odpowiedzieć. A te nagłówki właśnie tak są pisane. Przyciągają, upraszczają wszystko, często przekazują absurdalne informacje w jednym zdaniu, a przeglądający już ma poczucie, że wie z niego wszystko i nie musi przeczytać całego artykułu. Dlatego jeśli zależy Ci na rzetelnej wiedzy, czytaj całe artykuły (ale też z wybranych stron, zaraz do tego dojdziemy 😉 ).
MARKETINGOWY PRZEWODNIK PRZEDSIĘBIORCY
Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się jakie sekrety skrywają się za sukcesem w dzisiejszym dynamicznym świecie marketingu?
A może czujesz, że działania w social media to dla Ciebie nieznany i potencjalnie niewykorzystany obszar, który mógłby znacząco wpłynąć na rozwój Twojej firmy?
Nasz newsletter ma na celu odpowiedzieć na te pytania i dostarczyć Ci najświeższych, wartościowych informacji w tej dziedzinie.
Szmatławe strony
Z góry przepraszam za określenie, ale jak kiedyś określało się gazety z bezwartościowymi informacjami szmatławce, tak teraz możemy powiedzieć też o niektórych stronach internetowych. Skąd wiedzieć zatem co mamy czytać, jakie strony sprawdzać?
Po prostu sprawdzaj je na wiele sposobów.
- jakie kompetencje mają autorzy piszący treści,
- jak wygląda sama strona, np. czy są na niej aktualne dane, (Ja często sprawdzam, chociażby np. dane kontaktowe, jeśli ktoś nie podaje takich informacji już jest to dla mnie sygnał, że coś nie gra),
- czy linki, które są podane jako źródła działają i odsyłają Cię do prawidłowych stron,
- czy są w ogóle podane źródła,
- czy cytowane osoby są podpisane prawidłowo (to nie żart, naprawdę warto to sprawdzić, bo często Jan Kowalski podpisany jako Dyrektor XYZ, to tak naprawdę tylko Jan Kowalski, który tej instytucji często na oczy nawet nie widział).
Strony, które mogą okazać się pomocne
Istnieją np. stowarzyszenia, których celem jest „dostarczanie obywatelom bezstronnej i wiarygodnej informacji” mowa tutaj o Demagog.org.pl. Polecam przeczytać od nich całe opracowanie Jak radzić sobie z dezinformacją? 12 zasad stowarzyszenia Demagog.
Na stronie konkret24 możecie po prawej stronie wybrać „Zgłoś do sprawdzenia” i przesłać informacje, którą chcielibyście zweryfikować. Jest to serwis, który walczy z fake newsami i misją dziennikarzy jest sprawdzanie informacji z zakresu m.in. polityki, zdrowia, nauki, technologii.